Fatura gelmeden korkusu başladı!
Havaların soğumasıyla yurttaşları doğalgaz faturası korkusu sardı. Alım gücünün erimesi faturalarının aile bütçesi üzerindeki yükünü artıyor. Yeni yılda zam gelmezse dahi ısınmanın maliyeti bin TL’nin üzerinde olacak.
Kış mevsiminin bastırmasıyla doğalgaz faturası göz korkutmaya başladı. İktidarın seçim yatırımı amacıyla doğalgaz fiyatlarını baskılama politikasına karşın ısınma maliyetlerinin aile bütçesi üzerindeki yükü karşılanamaz boyuta ulaştı. Artan enflasyon nedeniyle çoğu yoksulluk sınırının altında düşen gelir düzeyine mahkûm olan yurttaşlar bu kış ısınmakta güçlük çekecek.
2019 Mart ayında yapılan yerel seçimler öncesinde iktidar, BOTAŞ’ın doğalgaz satış tarifelerinde konutlar ve küçük işletmeler için yüzde 10, elektrik santralları için yüzde 8,8 indirim uyguladı. Ancak, seçimlerden sonra yapılan zamlarla 2019 içinde doğalgaz satış fiyatları konut ve küçük işletmeler için yüzde 41,1, büyük sanayi için yüzde 14,1, elektrik santralları için yüzde 3,8 arttı. Koronavirüs salgını döneminde indirime gidildi, 2021 içinde ise politika değişti ve doğalgaz fiyatlarına her ay zam yapıldı. Satış fiyatları konut aboneleri için yüzde 47,15 arttı. Zam furyası, 2022 içinde de sürdü, BOTAŞ bu dönemde doğalgaz satış fiyatlarını konutlar için yüzde 119,37 artırdı.
2023’de ise genel seçim gündemi nedeni ile yeniden indirimler başladı. 2023’ün ilk dört ayında konut satış fiyatları sabit kalırken Şubat, Mart ve Nisan aylarında işyerlerinde üç indirim yapıldı. Ocak 2019-Nisan 2023 döneminde BOTAŞ, doğalgaz fiyatlarına konutlarda yüzde 358,50 oranında zam yaptı. Aynı dönemde TÜFE’deki artış ise yüzde 224 oldu. Böylelikle konutlarda kullanılan doğalgaz fiyatlarına enflasyonun 134,5 puan üzerinde zam yapıldı.
Seçimlere kısa süre kala, Nisan sonunda aylık 25 metreküplük doğalgaz kullanımının da bir yıl boyunca ücretsiz olacağı açıklandı. Bu açıklama ile doğalgaz kullanımının düşük olduğu yaz aylarında birçok hane doğalgaz faturası ödemedi. Ücretsiz kullanım süresinin biteceği 2024 Mayıs ayına kadar kadar her ay 25 metreküplük kullanımın karşılığı olan tutar faturadan düşülecek.
ORTALAMA TÜKETİM 156 METREKÜP
25 metreküplük ücretsiz kullanım kış aylarında artan ortalama tüketimin çok altında kalıyor. Gaz-Bir’in raporuna göre 2021-2022 kış dönemi hanelerde aylık ortalama 156 metreküp (m3) doğalgaz tüketildi. İklim krizinin etkisiyle değişen hava şartları ortalama doğalgaz tüketimini de artırıyor. Son 5 yıllık dönemde 2021-2022 kış dönemi hane başı tüketiminin en yüksek olduğu kış dönemi oldu. Son 5 yıldaki kış döneminin aylık ortalama hane başı tüketimi 145 m3 olarak hesaplandı.
Hesaplamada Kasım-Aralık-Ocak-Şubat-Mart kış dönemi olarak baz alındı ve tüketimin en yüksek olduğu ay Şubat oldu. Şubat 2022’de ortalama hane tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 23 artışla 195 m3 olarak gerçekleşti.
Aylık ortalama tüketim ve fatura:
İstanbul: 914 TL
Ankara: 1050 TL
Erzurum: 1268 TL
Hane başı aylık tüketim: 145 m3
EN YÜKSEK TÜKETİM HAKKARİ’DE
2022 yılında hane başı ortalama tüketiminin en yüksek olduğu il bin 484 m3 ile Hakkari oldu. Hane başı ortalama tüketiminin en fazla olduğu iller sırayla Ağrı, Ardahan, Erzurum ve Kars oldu. İlk 5 sırada yer alan illerin tamamı Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan iller oldu.
Hanelerde 2022 yılında bir hanenin ortalama yıllık doğalgaz gideri 6 bin 20 TL oldu. Isınma için ortalama 4 bin 816 TL, sıcak su ve pişirme için ortalama bin 204 TL harcama yapıldı.
Bu yıl da doğalgaz faturalarına yerel seçimlere kadar zam yapılmaz ise ortalama tüketime göre İstanbul’da 914 TL, Ankara’da bin 50 TL, Erzurum’da ise bin 268 lira aylık ortalama doğalgaz faturası ödenecek.
